ارزیابی وضعیت شهر مشهد جهت تبدیل شدن به شهر دوستدار سالمند، مورد مطالعه مناطق 1، 6، 10

چکیده: سالمند شدن جمعیت نتیجه ی روندهای متفاوت است. تقریبا تمامی کشورهای دنیا دوره ای را با باروری و زاد و ولد بالا پشت سر گذاشته و یا در حال گذار از آن هستند، طبیعتا تعداد افراد بیشتری نسبت به گذشته همزمان و در یک مقطع به مرحله ی پیری می رسند. بنابراین سالمند شدن جمعیت و مشکلات اقتصادی و اجتماعی متاثر از آن کشورهای جهان را وادار به بررسی راه حل های مختلف به منظور فائق آمدن بر مشکلات مرتبط به مسن شدن جمعیت نموده است. هدف این پژوهش ارزیابی وضعیت شهر مشهد جهت تبدیل شدن به شهر دوستدار سالمند می باشد. این تحقیق کاربردی و از دسته تحقیقات توصیفی-پیمایشی است. روش تحقیق به صورت ترکیبی دو مرحله ای جهت تقویت نتایج می باشد. در ابتدا با مطالعات میدانی(پرسشنامه استاندارد سازمان بهداشت جهانی) و با مشارکت 384 نفر از سالمندان در سه منطقه ی منتخب از مناطق 13 گانه ی شهرداری مشهد که به شیوه ی خوشه بندی انتخاب شده اند و 43 نفر از مدیران و کارشناسان امور شهری، وضعیت هشت شاخص اصلی شهرهای دوستدار سالمند در مشهد از جمله: فضاهای باز شهری، ساختمان ها و مکان های عمومی، حمل و نقل شهری، ایمنی و سهولت تردد، مشارکت و ارتباطات اجتماعی، احترام اجتماعی، فرهنگی-تفریحی و بهداشتی درمانی مورد ارزیابی قرار گرفت. سپس اطلاعات به دست آمده با نرم افزار spss تحلیل و ارزیابی شد که از آزمون های t تک نمونه، آزمون لوین، آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی استفاده شده است. همچنین در مرحله ی بعد با به کارگیری مصاحبه های نمیه ساختاریافته با 14 نفر از مدیران و کارشناسان مربوطه که به روش گلوله برفی انتخاب شدند، داده هایی به دست آمد که از طریق آنالیز موضوعی و کدبندی تحلیل شد. نتایج کمی و کیفی پژوهش حاضر نشان می دهد که به طور کلی شهر مشهد از حد متوسط شاخص های شهر دوستدار سالمند پایین تر است و در وضعیت مساعدی قرار ندارد. در بین شاخص های هشت گانه ی تحلیل شده، از دیدگاه سالمندان شاخص احترام اجتماعی و ساختمان ها و مکان های عمومی و مذهبی در بهترین وضعیت قرار دارد، هرچند که همچنان تا وضعیت ایده آل فاصله وجود دارد. مابقی شاخص ها در حد بسیار ضعیف از دیدگاه سالمندان ارزیابی شده اند. این در حالی است که نتایج کمی و کیفی حاصل از نظرات مدیران شهری بیانگر ایده آل بودن وضعیت شهر مشهد به استثنای شاخص حمل و نقل درون شهری و بهداشتی- درمانی است.